Miasto jest Nasze popiera projekt budowy linii tramwajowej na Gocław. Komunikacja tramwajowa jest wygodnym i ekologicznym środkiem komunikacji zbiorowej. W porównaniu z autobusami tramwaje mają szereg zalet: znacznie większą jednorazową pojemność, brak emisji spalin oraz większą punktualność (poruszają się po wydzielonym torowisku, a autobusy mogą utknąć w korku w godzinach szczytu). Rozwój komunikacji tramwajowej w miastach jest promowany przez Unię Europejską, przez co łatwiej jest uzyskać dofinansowanie ze środków wspólnotowych na inwestycje w tym obszarze. Zamknięcie Mostu Łazienkowskiego ujawniło potrzebę bardziej zdywersyfikowanego skomunikowania Gocławia z centrum miasta.
Według planów trasa tramwaju ma biec począwszy od Alei Waszyngtona skrajem zabudowań Saskiej Kępy wzdłuż Kanału Wystawowego. Nad Aleją Stanów Zjednoczonych linia tramwaju ma przebiegać na wiadukcie. Następnie tramwaj ma zostać poprowadzony przez teren ogródków działkowych na południe od Alei Stanów Zjednoczonych i dalej ulicą Bora-Komorowskiego. Pętla tramwajowa zostanie wybudowana przy trasie Siekierkowskiej. Trasa tramwaju będzie miała około 4 km długości. Według wstępnych szacunków ratusza linia tramwajowa na Gocław wraz z zaopatrzeniem jej w odpowiedni tabor kosztowałaby 320 mln zł.
W przyszłości możliwe jest przedłużenie trasy tramwaju w obu kierunkach. Na południe tramwaj może zostać poprowadzony do osiedli mieszkaniowych w Wawrze. Północne przedłużenie stanowiłoby łącznik z ulicą Grochowską. W opracowaniu SISKOM analizowany jest przebieg tramwaju jeszcze dalej na północ do dworca Wschodniego co pozwoliłoby na bezpośrednie skomunikowanie Gocławia z głównym węzłem kolejowym Warszawy.
Tramwaj na Gocław jest znacznie tańszą i bardziej realistyczną alternatywą dla budowy III linii metra. Ze względu na priorytet w rozbudowie II linii metra, rozpoczęcie budowy metra na Gocław planuje się najwcześniej po 2020 roku. Niemniej zasadność budowy III linii metra w jej obecnie planowanym przebiegu jest podawana w wątpliwość ze względu na prognozowany niewielki ruch pasażerski i dublowanie się z już istniejącymi ciągami komunikacyjnymi. Koszt linii tramwajowej stanowi jedynie ok. 10% kosztów potrzebnych na budowę odnogi metra na Gocław.
W studium wykonalności opracowanym w 2008 roku przez Faber Maunsell rozważono trzy warianty przebiegu trasy na Gocław: ulicą Saską, ulicą Międzynarodową oraz wzdłuż Kanału Wystawowego. Z punktu widzenia analizy ekonomicznej opartej o prognozowane potoki pasażerów najefektywniejszy okazał się wariant w ciągu ulicy Międzynarodowej. Wartość niewiele mniejszą wykazano w przypadku wariantu z ulicą Saską, oraz znacznie mniejszą dla wariantu wzdłuż Kanału Wystawowego.
Propozycja przebiegu ulicą Saską jest jednak odrzucana ze względu na szereg wad: wymagałaby całkowitej przebudowy infrastruktury w ulicy Saskiej przy ograniczonej możliwości pozyskania nowych terenów ze względu na gęstą zabudowę wzdłuż ulicy, wiązałaby się z wycięciem szpaleru drzew wzdłuż ulicy, oraz przy realizacji tego wariantu niemożliwe byłoby w przyszłości przedłużenie trasy na północ.
Wariant przebiegu trasy w ulicy Międzynarodowej wymagałby przebudowy układu drogowego w ulicy Międzynarodowej i likwidacji miejsc parkingowych wzdłuż niej. Problemem jest budowa wiaduktu ponad Aleją Stanów Zjednoczonych i prowadzących do niego nasypów w bezpośredniej bliskości istniejącej zabudowy wielorodzinnej. Takie rozwiązanie spotkałoby się najprawdopodobniej z silnymi protestami mieszkańców.
Najmniej uciążliwym dla mieszkańców przebiegiem trasy jest ostatni z analizowanych wariantów. W tym wariancie nie zachodzi potrzeba przebudowy układu drogowego na Saskiej Kępie, przez co skala trudności technicznych związanych z realizacją inwestycji jest znacznie mniejsza. Mankamentem jest zaś mniejszy prognozowany ruch pasażerski ze względu na zlokalizowanie trasy na skraju zabudowań mieszkalnych. Przebieg tramwaju w obrębie Gocławia jest jednakowy dla trzech wariantów. W ulicy Bora-Komorowskiego możliwe jest wykorzystanie pod torowisko pasu zieleni pomiędzy jezdniami. Według studium pętla tramwajowa zostałaby połączona z istniejącą pętlą autobusową, co ułatwiłoby przesiadki pasażerów. Wariant ten jest obecnie brany pod uwagę przez ratusz. W godzinach szczytu z nowej linii tramwajowej korzystałoby ok 7 tysięcy pasażerów na godzinę.
Potencjalną alternatywą dla przebiegu tramwaju wschodnim skrajem Saskiej Kępy jest przebieg wzdłuż ulicy Kinowej, dzięki czemu linia tramwajowa mogłaby obsłużyć część Grochowa i Przyczółek Grochowski. Wariant ten nie był jednak analizowany. Aby wybrać najkorzystniejszą trasę przebiegu nowej linii, należałoby przeprowadzić analizę również tego wariantu.
Główną wadą tramwajów jest potrzeba budowy odpowiedniej infrastruktury oraz generowanie dodatkowego hałasu. Obawa przed uciążliwością nowej linii tramwajowej może być powodem protestów mieszkańców budynków bezpośrednio zlokalizowanych wzdłuż planowanego przebiegu trasy. Uciążliwość linii tramwajowej można skutecznie zmniejszyć odpowiednio adaptując torowisko tramwajowe w celu redukcji powstających przy przejeździe pojazdu hałasów i drgań. Wyciszenie torowiska można osiągnąć przez ułożenie pod torowiskiem podkładek antywibracyjnych. Ciche torowiska stały się standardem w miastach Europy Zachodniej oraz są sukcesywnie wprowadzane również w Polsce. Kolejnym rozwiązaniem zmniejszającym uciążliwość jest zielone torowisko obsiane trawą. Takie rozwiązanie zastosowano już w kilku miejscach w Warszawie m.in. wzdłuż Alei Zielenieckiej, na Placu Inwalidów oraz na Marszałkowskiej między Placem Konstytucji a Placem Zbawiciela. Miasto jest Nasze opowiada się za budową cichego i zielonego torowiska, minimalizującego hałas przejeżdżających tramwajów, a tym samym mniej uciążliwego dla mieszkańców.
Rozbudowa linii tramwajowych nie powinna dokonywać się kosztem zmniejszenia liczby linii autobusowych. Zachowanie linii autobusowych po wybudowaniu linii tramwajowej ważne jest z punktu widzenia dywersyfikowania środków transportu oraz zapewnienia mieszkańcom możliwości dogodnego planowania podróży.
Ponieważ trasa tramwaju będzie przebiegała skrajem terenu ogródków działkowych przy Alei Waszyngtona, postulujemy, żeby miasto zajęło się opracowaniem planu miejscowego dla tego terenu. Linia tramwajowa spowoduje wzrost atrakcyjności terenów ROW pod względem wykorzystania terenu pod zabudowę mieszkaniową przez deweloperów. Ponieważ stan prawny tego obszaru nie jest ciągle przesądzony – grunty są objęte roszczeniami – należy uchwalić jak najszybciej plan miejscowy chroniący tereny zielone przed zabudową.
W 2016 roku prace nad koncepcją tramwaju na Gocław uległy przyspieszeniu. Tramwaje Warszawskie poddały analizie wieloczynnikowej pięć potencjalnych wariantów trasy. W ramach analizy przeprowadzono m.in. symulację potoków pasażerskich. Do konsultacji społecznych wybrano trzy warianty: dwa wzdłuż Kanału Wystawowego oraz jeden wzdłuż ulicy Saskiej. Tym samym pominięto dwa warianty: wzdłuż ulicy Kinowej oraz wzdłuż Wału Miedzeszyńskiego. W ogóle nie brano pod uwagę opcji budowy mostu tramwajowego łączącego Gocław z Dolnym Mokotowem.
Miasto Jest Nasze nie wskazuje żadnego z wariantów jako najbardziej preferowanego. Uważamy, że ostateczny wybór wariantu przebiegu trasy tramwaju, który będzie następnie realizowany, powinien dokonać się biorąc pod uwagę zarówno wyniki analizy eksperckiej, lecz przede wszystkim wyniki konsultacji społecznych. Dlatego też sprzeciwiamy się ograniczaniu liczby wariantów poddanych pod konsultacje społeczne.
Bibliografia:
Faber Maunsell (2008), Studium funkcjonalno-ruchowe obsługi komunikacją tramwajową osiedla Gocław.
Tekst: Jan Baran
Zdjęcie w nagłówku zaczerpnięte z Wikimedii na licencji CC AS A 3.0 autorstwa Radosława Kołodzieja.
